Door Nico Belo
Ik schrijf deze blog na Pinksteren 2022. In het Pinksterverhaal horen we Petrus de profeet Joël citeren. Wanneer ‘zonen en dochters profeteren, jongeren visioenen zien en oude mensen droomgezichten krijgen’, is dat een teken dat God zijn Geest uitstort op allerlei mensen. Deze duiding van Petrus van de gebeurtenissen in Jeruzalem bleef haken bij mij.
Ons team wordt regelmatig betrokken bij gemeenten die sterk aan het vergrijzen zijn. De meeste zonen en dochters zijn verdwenen, en de jongeren zijn op de vingers van een hand te tellen. Nadenken over de toekomst roept vaak de angstige vraag op: hoelang zal het nog duren voor de laatste hier het licht uitdoet? Dromen - waarvan? Waar merken we nog iets van die Geest van Pinksteren?
Droomgezichten, visioenen – in processen van waarderende gemeenteopbouw vormen ze belangrijk kapitaal. Zweverig? Ongrijpbaar? Dat valt wel mee. Het verlangen van een gemeente vormt ons eerste uitgangspunt – misschien een wat vage droom, van wat een gemeente graag zou willen. Vervolgens gaan we op zoek naar het goud van de gemeente. Wat heeft de gemeente allemaal in huis om die droom waar te maken?
Wanneer we gezamenlijk op zoek gaan naar dat goud, blijkt het ‘zilver van de gemeente’ (de ‘grijze koppies’) moeite te hebben om dat te benoemen. Daarom beginnen we in een proces van Waarderend onderzoek met het elkaar vertellen van ervaringsverhalen, waarin dat goud oplicht: momenten waarop duidelijk ervaren werd ‘dit was een pareltje van gemeente-zijn’. De verhalen komen los. Hierin ontdekken we welke bloeifactoren die mooie en waardevolle ervaringen mogelijk gemaakt hebben. Ik herinner me een gemeente waarin het goud mogelijk gemaakt werd door ‘een open, gastvrije houding van gemeenteleden naar nieuwelingen, een familiegevoel, een cultuur van altijd elkaar bemoedigen en een bereidheid om samen de Bijbel te lezen.’
Wat helpt: ouderen en jongeren - ook al is het aantal beperkt - met elkaar in contact brengen. Jongeren zijn nieuwsgierig naar de verhalen over het goud van de gemeente. Zij zitten niet vast aan de vormen van vroeger. In de ontmoeting blijken jongeren ouderen uit te dagen hoopvol naar de toekomst te kijken, vooruit te dromen. En gebeurt iets ontwapenends: er groeit een ontvankelijkheid voor dat wat de Geest ons laat zien voor nu en in de toekomst.
We hebben het Pinksterfeest gevierd. Is het een idee om elkaar in de gemeente eens uit te dagen met de vraag: vertel eens, waarover droom jij? Hoe ziet jouw toekomst eruit? Hoe ziet de toekomst van de gemeente eruit? Natuurlijk nadat we met elkaar eerst het goud van de gemeente hebben opgezocht, en de bloeifactoren hebben benoemd. En werkelijk: jongeren gaan visioenen zien, oude mensen worden uitgedaagd te dromen over de toekomst! En door de profetische (uitdagende, kritische) vragen van onze jongeren, ontdekken we: de toekomst ligt niet in het verleden – wij hebben nog wat te verwachten! We gebruiken onze achteruitkijkspiegel vooral om gefocust vooruit te komen.
’t Zal duidelijk zijn dat ons team bij zo’n proces van Waarderend Onderzoeken goed kan begeleiden. Doe gerust een beroep op ons!
Nico Belo
PS:
Tekeningen gemaakt door Ronald van der Heide op een Dag van de Kerkopbouw, georganiseerd door het Werkverband voor Kerkelijk Opbouwwerk, in Harderwijk, 31 maart 2022 - als resultaat van een proces van dromen!
