Categorie: Uncategorized

Begin niet met een besluit.

Een fout die ik vaak zie: een klein groepje bedenkt een goed plan – bijvoorbeeld het sluiten van een kerkgebouw – en presenteert dat als voldongen feit. Geen wonder dat daar weerstand op komt. Zeker bij gevoelige onderwerpen werkt dit averechts.

Wat werkt dan wel? Ik gebruik zelf vier stappen:

1. Idee – “Ik heb een gedachte, wat vind jij?”
2. Suggestie – “Dit lijkt mij een goede richting. Wat denk jij, kan het beter?”
3. Voorstel – “Ik weet al aardig wat ik wil. Wat heb jij nodig om mee te kunnen?”
4. Opdracht – “Dit is besloten, ik vraag je om het uit te voeren.”

Vooral bij de eerste twee stappen is er volop ruimte voor dialoog. Er is nog niets vastgelegd, mensen voelen zich gehoord. En dat zorgt vaak voor betere ideeën én meer draagvlak.

Geen ja-knikkers, maar meedenkers

Soms wordt stap 3 (“voorstel”) gebracht als een uitnodiging om mee te denken. Maar vaak is het eigenlijk al te laat: het plan ligt er al. Mensen mogen er wat van vinden, maar het verandert weinig. Dan voelt ‘meepraten’ al snel als ‘afgepoeierd worden’.

Echt meepraten betekent dat je ruimte geeft aan andere perspectieven. Dat je samen onderzoekt: wat is er aan de hand? Wat is belangrijk? Wat zijn de opties?

Stel: de kerk heeft een tekort. Moet dan per se een gebouw dicht? Of kan het ook anders? Minder predikanten? Meer inkomsten? Samenwerking met andere organisatie (die ook willen meebetalen)? En wat vinden we belangrijk? En welke offers willen we dragen?

De kracht van meerdere stemmen

Als je echt luistert naar verschillende meningen, wordt het eindresultaat beter. Niet omdat iedereen z’n zin krijgt, maar omdat meer mensen zich gehoord voelen. En dat maakt een wereld van verschil.

Bij Deep Democracy besluiten we met de meerderheid, maar vragen we de minderheid om hun wijsheid toe te voegen. Niet om alles glad te strijken, maar om het besluit rijker te maken. Dat levert soms verrassende inzichten op. En heel vaak gaat het niet eens om het besluit zelf, maar om de betrokkenheid van mensen.

Samen schouders eronder

Mijn oproep: praat meer met elkaar. Gebruik elkaars inzichten. Ontdek de gezamenlijke verlangens en hoe je de eigen kracht van de gemeente kan inzetten. Bespreek wat mogelijk is. En besluit dan samen: hier gaan we voor. Zo creëer je geen ‘ieder voor zich’, maar ‘samen de schouders eronder’.

Meer weten of hulp nodig bij besluitvorming in de gemeente?
Neem contact op met de specialist binnen MET ANDERE OGEN op dit gebied:

Bernhard Vosselman – 06 17 699 583

Wat niet voorbijgaat is het verdriet van de ouders van een 15-jarige leerling van mijn school, die pasgeleden verongelukt is.
Wat niet voorbijgaat is de diagnose ALS, die een vriendin en leeftijdgenoot van mij heeft gekregen.
Wat niet voorbijgaat is ……….. Vul zelf maar in.

In de kerkelijke traditie zijn er momenten waarin bewust tijd is gemaakt voor verstilling, inkeer en verwachting, zoals de Adventtijd en de 10 dagen tussen Hemelvaart en Pinksteren.
Tijden waarin we ons weer bewust worden dat we deel uitmaken van een groter verhaal.
Een tijd om af en toe even stil te staan, omhoog te kijken en ons te verwonderen over een God die de auteur is van dat Grote Verhaal.

2. Weet waar je vandaan komt en waar je naartoe wilt

Vaak worden bij een onderling gesprek de verschillen goed zichtbaar. Maar juist dan is het heilzaam om pas op de plaats te maken en samen te bepalen welk specifiek doel of thema de gemeente nu een stap verder kan helpen.

Je kunt samen onderzoeken welke belangrijke gebeurtenissen de gemeente gevormd hebben tot wat zij nu is en samen onderzoeken waar je met elkaar naar toe wilt. Wat is het gemeenschappelijke verlangen, waar gaat een ieders hart sneller van kloppen?

Want als je vanuit een gezamenlijk verlangen aan de gemeente werkt, dan werkt dat zoveel makkelijker: samen werk je in de gewenste richting verder. Zo mocht ik recent een dag meelopen met een kerk die als thema had: ‘Samen leven vanuit de Bron en samen een bron van levend water worden’. De geloofsgemeenschap wil als  een steen in de vijver zijn, die de omgeving in beroering brengt. En dat geeft richting. Ook breder geformuleerde thema’s, zoals bijvoorbeeld ‘Samen groeien in geloof, hoop en liefde’ geven goed de gezamenlijke groeirichting van de gemeente aan.

4. Voed vertrouwen en hoop

‘We zijn een geloofsgemeenschap hoor! Ik vind praten over beleid zo zakelijk’. Ik hoor het nogal eens om me heen en ja, de kerk is een geloofsgemeenschap. Een daarom is het goed om naast de verhalen van mensen te luisteren naar de verhalen uit de Bijbel. Juist nu, om er vertrouwen en hoop uit te putten, want de cijfers over het dalend aantal kerkleden liegen er niet om. Hoe troostrijk zijn dan de verhalen uit de Bijbel waarin mensen in de put hulp en bescherming ervaren. Hoe richtinggevend kunnen Bijbelteksten en -verhalen zijn voor de verdere ontwikkeling van een gemeente. En hoe heilzaam is het om daar samen vertrouwen en hoop uit te putten.

Elkaar goede verhalen vertellen over de eigen gemeente is een geheel andere vorm om vertrouwen en hoop te voeden. ‘Waar zagen we mensen in onze gemeente al samen groeien in geloof, hoop en liefde?’ Het werkt zo inspirerend als mensen ontdekken dat ze al veel in huis hebben om de gekozen richting ‘Samen groeien in geloof, hoop en liefde’ concreet handen en voeten te geven. Aandacht voor het goede in de gemeente, werkt heel bemoedigend en inspirerend.

6. Maak keuzes

Uiteindelijk helpt een goed beleidsplan bij het maken van keuzes. We hoeven niet alles. Al luisterend naar elkaar en naar God tekent zich een weg af, die lijkt te passen bij de gemeente en de wijk of het dorp waarin de gemeente werkzaam is.

De allereerste keuze is om ruim tijd te maken voor een inspirerend beleidsproces, dat de verdere ontwikkeling van de gemeente bevordert. Hoe dat gebeurt is eenvoudiger dan je denkt. Jan Hendriks formuleerde eens wat de kern van gemeente-opbouw was:

Kerken helpen om mensen te laten groeien in hun relatie met God, elkaar en in dienst aan de ander/samenleving. Wanneer in een beleidsproces vormen gebruikt worden die mensen laten luisteren naar God, elkaar en naar de behoeften in de wijk, dan is de verdere ontwikkeling van de gemeente al begonnen voor je er erg in hebt…

Benieuwd wat wij voor jouw gemeente kunnen betekenen? Klik hier

Else Roza

In het jaar 458 echter werd Rome belaagd door de stam van de Aequi. Noch het leger noch politieke onderhandelingen door consuls of senaat konden de aanvallen bedwingen. Ten einde raad riepen ze toch maar de hulp van de oude consul in. Cincinnatus stemde toe, hij kwam mee naar Rome, eiste dat hij een volledige bevoegdheid kreeg en wist vervolgens een leger te mobiliseren dat in veertien dagen tijd de Aequi versloeg.

En daarna? Hij had via een noodwet alle macht in handen gekregen, en dat is verleidelijk. Maar Cincinnatus gaf alle macht weer over en keerde terug naar zijn boerderij. Eeuwen later, na de Amerikaanse onafhankelijkheidsoorlog, noemde een groep legerofficieren die terugkeerden naar een bestaan als burger zich het Genootschap van de Cincinnati, geïnspireerd door hun antieke voorbeeld.

En naar dit Genootschap is later weer een stad in de Verenigde Staten genoemd, Cincinnati. Ik weet niet hoeveel krullenbossen er in die stad rondlopen en ook niet hoe vaak mannen in Cincinnati aan het Romeinse Rijk denken. Maar ik hoop dat ze hun inspirator in ere houden.

Toen we een paar jaar geleden een cursus leidinggeven ontwikkelden, hadden we eerst als titel ‘Waarderend leiderschap’. Uiteindelijk maakten we daarvan ‘Waarderend leidinggeven’. De nadruk ligt op het werkwoord, niet op de leider en zijn of haar leiderschap. En hoe je dat werkwoord leidinggeven kunt invullen, dat kun je leren door met andere ogen te kijken naar mensen en situaties. In de maanden oktober en november 2024 is er weer zo’n cursus.

Geef je snel op! Want het is een unieke gelegenheid om in drie dagen op een verrijkende manier te kijken naar en te oefenen met leidinggeven. O ja, opgeven mag ook als je geen krullen hebt.

De restauratie begint vaak met een grondige schoonmaak.
Meestal wordt het erfstuk helemaal uit elkaar gehaald. Onder het mom: het moet eerst erger worden voor het beter wordt.
Onderdeel voor onderdeel wordt nagekeken.
Wat verzwakt is wordt versterkt.
Onderdelen die kapot zijn worden vervangen.
Verbogen delen worden rechtgezet.
Tenslotte wordt alles onderdeel voor onderdeel weer in elkaar gezet.
Er wordt gecontroleerd of alles werkt en op de juiste plek zit.
Als alles klaar is, ziet het erfstuk er als nieuw uit. Klaar voor een volgend hoofdstuk, klaar om de verhalen levend te houden.

Terug naar het jaarthema ‘als nieuw’ en mijn vragen van het begin wie of wat wordt er dan ‘als nieuw’? En wat is dat ‘als nieuw’ zijn? Nadenkend over  The Repair Shop als metafoor realiseer ik me dat je er veel kanten mee op kunt.
Er zijn vier posities:
Die van ambachtsman.
Die van erfstuk.
Die van degene die het erfstuk ter reparatie aanbiedt, vaak de eigenaar.
Die van de volgende generatie.
Welke positie zou jij in willen nemen en waarom?

Leven in het licht van Gods Koninkrijk

De Protestantse Kerk in Nederland werkt al enkele jaren met een jaarthema. Dat kun je in je plaatselijke kerkgemeenschap introduceren op de Startzondag en dan in de loop van het jaar bij allerlei gelegenheden gebruiken, met behulp van materiaal dat in de loop van het jaar op de website van de Protestantse Kerk verschijnt. Ook al ben je niet van dit kerkgenootschap, niets let je om van het thema en het materiaal gebruik te maken.

Dat is zeker de moeite waard, want het thema voor het seizoen 2024-2025 wordt: ‘Als nieuw! Leven in het licht van Gods Koninkrijk’. De Protestantse Kerk heeft wel iets van mijn oude oma, met een verlangen om schoon schip te maken en als nieuw het leven in te stappen.

Ik denk gelijk aan een zin uit het Onze Vader: ‘Uw Koninkrijk kome’. Wanneer we bidden om de komst van het Koninkrijk van God, dan kunnen we daarna niet achterover zakken en wachten tot het nog eens wat wordt met dat Koninkrijk. Nee, dan ga je er nu al naar leven. De voorpret van het feest straalt ook al iets uit van het feest. En zo is het ook met Gods Koninkrijk.

Het is nu voorjaar.

Maar als je met je kerkgemeenschap wilt vernieuwen, dan zou je je nu eens kunnen gaan oriënteren bij welk deel van het gemeenteleven die vernieuwing gewenst is. Rond de kerkdienst bijvoorbeeld, het jeugdwerk, of de vormgeving van het pastoraat.

Na een goede voorbereiding zou je dan een Startzondag na de zomer kunnen gebruiken als start voor een mooi vernieuwingsproces.

‘En hoe is het gegaan?’ is mijn eerste vraag, nadat de kerkenraadsleden weer plenair bijeen zijn.
En al gauw blijkt dat het niet goed gelukt is.

Ik voel enige paniek bij mijzelf opkomen en hoor mijn eigen oordeel al luid mijn hoofd klinken: ‘Domme opdracht Else!’ Gelukkig vraag ik gewoon maar door: ‘Wat was moeilijk aan de opdracht?’

Na enige stilte komt er een eerste antwoord:
‘Ik denk dat we verleerd zijn om met elkaar over geloven te praten’.
Wat een moedig antwoord! Het valt immers helemaal niet mee om eerlijk te zeggen wat je moeilijk vindt. Er volgt wederom een stilte.
Gaandeweg beamen de andere aanwezigen dat ze het ook lastig vinden om over hun eigen geloof te praten. ‘Het lijkt wel of ik er geen woorden meer voor heb’.

Doordat alle verhalen er mogen zijn, wordt het een mooie ontmoeting, waar ik met veel plezier op terugkijk. Het heeft me geleerd om altijd alert te blijven of er achter het aangedragen thema misschien nog een thema schuil gaat. Over de toegevoegde waarde van waarderende gemeenteopbouw gesproken.

Ik neem afscheid. De kennismaking is afgelopen. De kerkenraad besluit een extra keer bijeen te komen om door te praten over de kennismaking. Later hoor ik dat ik terug mag komen.

Ook benieuwd wat een kennismaking met één van ons kan brengen? Neem gerust contact met ons op.

Het mooiste wat je in huis hebt
Toch zat het kerkbezoek me niet helemaal lekker en pas toen ik naar huis reed, besefte ik waar dat voor mij in zat.
Want had ik bij het bezoek aan de kerk ook iets leren kennen van de gemeente die er nu kerkt? Had ik iets meegekregen van waar ze warm voor lopen?
Had ik kunnen merken dat ze bezorgd zijn om hun gemeenteleden, die moeten buorkje tussen het welzijn van de weidevogels en de stikstofuitstoot?
Had ik iets gezien van een derde-wereldproject waar ze geld voor inzamelen? Was er iets geweest van een stiltehoek waar je kunt bidden?
Had ik de liederen gehoord die ze graag zingen?
Of had ik misschien zelfs wel iets kunnen vragen over het christelijk geloof en christelijke gebruiken?
De vraag stellen is hem beantwoorden. Nee dus.
Waar zit dat nou in?
Ga ik naar een open dag van de voetbalvereniging, dan worden er toernooitjes gehouden en staat de prijzenkast te pronken als teken wat voor goede club dit wel niet is.
Ga ik naar de open dag van de muziekschool, dan mag ik instrumenten uitproberen en kan ik naar kleine uitvoeringen luisteren.
Krijg je als organisatie mensen over de vloer, dan laat je je kroonjuwelen zien, het mooiste wat je in huis in en je probeert je bezoekers enthousiast te maken voor waar je zelf warm voor loopt.
Maar in de kerk…?

Waarderend kijken
Bij Met Andere Ogen doen we aan Waarderende Gemeente Opbouw.
Dat betekent niet dat we alles mooi en aardig vinden, maar dat we met kerkelijke gemeenschappen samen waarderend kijken naar wat ze in huis hebben.
Dat is nogal eens meer, anders en rijker dan een bestuur denkt bij het moeten nemen van beslissingen.
Beleidskeuzes worden al snel gemaakt om wat er niet (meer) is.
Maar het is veel rijker om eerst eens de schatkamer van een geloofsgemeenschap in te duiken, voordat je beslissingen neemt.
Wil je daar als kerkenraad, bestuur of groep in oefenen?
Laat het ons weten! We komen graag eens praten.
Op een hete, zomerse dag of op een koude winteravond, in een middeleeuws kerkgebouw of in de historische ambiance van een jaren-zeventig vergaderzaaltje: overal krijgen we kroonjuwelen te zien.
En we denken graag mee hoe die kroonjuwelen kunnen schitteren.

Theo Hettema

Gaandeweg de terugtocht naar het kamp
valt er niet een kwartje
maar een hele jackpot.
Met andere ogen kijk ik naar mijzelf
en naar mijn mogelijkheden.
Een week later meld ik me aan voor de opleiding ‘Godsdienst en pastoraal werk’
van de Christelijke Hogeschool Windesheim.
Even ben ik bang dat ik met mijn 43 jaar te oud ben
en dat ik het niet zal kunnen
(“Mam, moet jij net zoveel studiepunten halen als ik?”)
maar dat blijkt reuze mee te vallen.

Terugkijkend op dit gesprek
dat zo bepalend is geweest voor de loop van mijn leven
valt me op dat het op z’n minst een ‘waarderend-onderzoekend karakter’ heeft:
- het sluit aan bij wat er is
- het brengt de waardevolle kanten in beeld
- het schetst een mogelijk toekomstperspectief
- het laat je kijken met andere ogen
- het maakt enthousiast
- het zet aan tot actie
- je weet nog niet precies wat en waar het je zal brengen
- maar het is te doen
- en het leidt tot een bevredigend resultaat!